Samochód osobowy w działalności gospodarczej – studium przypadków cz. 2
Jak rozliczać VAT od zakupionego samochodu dla przedsiębiorcy, który zamierza skorzystać ze zwolnienia z VAT
Pan Roman prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, jest czynnym podatnikiem podatku VAT. W lutym 2021 r. zakupił w ramach działalności gospodarczej środek trwały – nowy samochód osobowy o wartości około 110 000 zł netto. Odliczył 50% podatku VAT od faktury zakupowej, wprowadził samochód do ewidencji środków trwałych. Z dniem 1 lipca 2022 r. zamierza skorzystać ze zwolnienia ze sprzedaży VAT ze względu na wysokość obrotów (obroty firmy nie przewyższają 200 000 zł). Samochód będzie nadal użytkowany w firmie.
Pytania:
Czy Pan Roman może korzystać ze zwolnienia VAT?
Jak rozliczyć ubiegłoroczne odliczenie 50% VAT przy zakupie?
Odpowiedź: Pan Roman może korzystać ze zwolnienia VAT pod warunkiem, że upłynął rok, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia i obroty nie przekroczyły łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. W związku z tym, że pan Roman wybierze zwolnienie w podatku VAT, będzie zobowiązany do częściowego zwrotu podatku odliczonego i dokonania odpowiednich korekt w deklaracjach VAT (okres trwania korekty 5 lat od momentu zakupu). W przypadku pana Romana przeznaczenie samochodu do sprzedaży zwolnionej spowoduje konieczność dokonania korekty 4/5 części podatku odliczonego przy nabyciu samochodu i tym samym zwrotu tego podatku do urzędu skarbowego. Korekty w wysokości – po 1/5 podatku odliczonego przy nabyciu samochodu będzie obowiązany dokonać po zakończeniu 2022 r. oraz w trzech kolejnych latach (zakładając, że w latach tych podatnik nie stanie się ponownie czynnym podatnikiem VAT.).
Podstawa prawna: art. 113 ust. 1, ust. 11, ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r.poz. 685 ze zm.); art. 91 ust. 7, art. 91 ust. 2, art. 91 ust. 7e ustawy o VAT ust. 11, ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.).
Sprzedaży używanego samochodu osobowego zakupionego od osoby prywatnej – konsekwencje VAT
W 2019 r. pani Lucyna jest czynnym podatnikiem podatku VAT, na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej zakupiła samochód osobowy od osoby prywatnej na podstawie umowy kupna – sprzedaży (bez VAT). W kolejnych latach pani Lucyna odliczała VAT z faktur za paliwo, mycie i naprawy tego samochodu.
Pytanie: Czy przy sprzedaży samochodu zakupionego na podstawie umowy (bez VAT) należy naliczyć podatek VAT?
Odpowiedź: Istnieje kilka rozwiązań w tym stanie faktycznym:
Opodatkowanie Sprzedaż samochodu, który został nabyty i użytkowany w ramach działalności gospodarczej jest czynnością opodatkowaną. Opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatne dostawy towarów na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT), o ile dokonywane są przez podatnika działającego w takim charakterze (art. 2 ust. 1 lit. c dyrektywy VAT), tj. następują w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu VAT.
Procedura VAT marża Pani Lucyna może dokonać sprzedaży samochodu w ramach procedury VAT marża. W określonych przepisami sytuacjach dostawy towarów używanych, mogą być opodatkowane według szczególne procedury opodatkowania marży. Istotą tej procedury jest opodatkowanie marży, tj. różnicy między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszonej o kwotę podatku. Ta procedura może być stosowana do dostaw towarów (w tym samochodów osobowych) używanych, które zostały nabyte od podmiotów wymienionych w art. 120 ust. 10 ustawy o VAT, w tym od osób prywatnych, jeżeli podatnicy nabywali towary używane, przewidując ich odsprzedaż w przyszłości, po okresie używania w prowadzonej działalności.
Wycofanie na cele osobiste i następnie sprzedaż Pani Lucyna może wycofać samochód z działalności i następnie sprzedać jako osoba fizyczna. W związku ze sprzedażą pojazdu osoba fizyczna, nie będzie działała w charakterze podatnika VAT, a w konsekwencji sprzedaż auta nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT (m.in. nie będzie udokumentowana fakturą, umowa sprzedaży będzie zaś podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). W takim przypadku należy pamiętać, że poprzedzające sprzedaż wycofanie samochodu na cele osobiste będzie podlegać opodatkowaniu VAT, jako nieodpłatna dostawa towarów (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Podstawa opodatkowania tej nieodpłatnej dostawy towarów powinna zostać ustalona – ze względu na brak prawa do odliczenia przy nabyciu samochodu – w sposób szczególny. Z orzecznictwa Trybunału sprawiedliwości Unii Europejskiej wynika bowiem, że w takich przypadkach podstawę opodatkowania stanowi cena nabycia części składowych (lub podobnych części składowych), przy których nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia, określona w momencie przekazania (zob. wyrok z 17 maja 2001 r. w połączonych sprawach C-322/99 i C-323/99). W konsekwencji podstawa opodatkowania tego nieodpłatnego przekazania będzie zapewne niewielka, a być może w ogóle nie wystąpi (jeżeli takie części składowe ze względu na zużycie nie mają już wartości rynkowej).
W nawiązaniu do powyższego, o ile pani Lucyna nabyła samochód z zamiarem jego odsprzedaży w przyszłości (po okresie używania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej) – najkorzystniejsza z punktu widzenia VAT będzie sprzedaż tego pojazdu z zastosowaniem procedury marży. Cena sprzedaży samochodu będzie niższa od ceny jego zakupu, co spowoduje, że podstawa opodatkowania VAT z tytułu jego dostawy będzie „zerowa” i VAT z tytułu sprzedaży samochodu nie wystąpi.
Podstawa prawna art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 2, art. 29a oraz art. 120 usta-wy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.); art. 2 ust. 1 lit. c dyrektywy 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE z 2006 r. L 347, ze zm.); art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a oraz art. 2 pkt 4 ustawy z 9 września 2000 r.
Samochód osobowy w działalności gospodarczej – studium przypadków cz. 2
Jak rozliczać VAT od zakupionego samochodu dla przedsiębiorcy, który zamierza skorzystać ze zwolnienia z VAT
Pan Roman prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, jest czynnym podatnikiem podatku VAT. W lutym 2021 r. zakupił w ramach działalności gospodarczej środek trwały – nowy samochód osobowy o wartości około 110 000 zł netto. Odliczył 50% podatku VAT od faktury zakupowej, wprowadził samochód do ewidencji środków trwałych. Z dniem 1 lipca 2022 r. zamierza skorzystać ze zwolnienia ze sprzedaży VAT ze względu na wysokość obrotów (obroty firmy nie przewyższają 200 000 zł). Samochód będzie nadal użytkowany w firmie.
Pytania:
Odpowiedź:
Pan Roman może korzystać ze zwolnienia VAT pod warunkiem, że upłynął rok, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia i obroty nie przekroczyły łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. W związku z tym, że pan Roman wybierze zwolnienie w podatku VAT, będzie zobowiązany do częściowego zwrotu podatku odliczonego i dokonania odpowiednich korekt w deklaracjach VAT (okres trwania korekty 5 lat od momentu zakupu). W przypadku pana Romana przeznaczenie samochodu do sprzedaży zwolnionej spowoduje konieczność dokonania korekty 4/5 części podatku odliczonego przy nabyciu samochodu i tym samym zwrotu tego podatku do urzędu skarbowego. Korekty w wysokości – po 1/5 podatku odliczonego przy nabyciu samochodu będzie obowiązany dokonać po zakończeniu 2022 r. oraz w trzech kolejnych latach (zakładając, że w latach tych
podatnik nie stanie się ponownie czynnym podatnikiem VAT.).
Podstawa prawna:
art. 113 ust. 1, ust. 11, ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r.poz. 685 ze zm.); art. 91 ust. 7, art. 91 ust. 2, art. 91 ust. 7e ustawy o VAT ust. 11, ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.).
Sprzedaży używanego samochodu osobowego zakupionego od osoby prywatnej – konsekwencje VAT
W 2019 r. pani Lucyna jest czynnym podatnikiem podatku VAT, na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej zakupiła samochód osobowy od osoby prywatnej na podstawie umowy kupna – sprzedaży (bez VAT). W kolejnych latach pani Lucyna odliczała VAT z faktur za paliwo, mycie i naprawy tego samochodu.
Pytanie:
Czy przy sprzedaży samochodu zakupionego na podstawie umowy (bez VAT) należy naliczyć podatek VAT?
Odpowiedź:
Istnieje kilka rozwiązań w tym stanie faktycznym:
Sprzedaż samochodu, który został nabyty i użytkowany w ramach działalności gospodarczej jest czynnością opodatkowaną. Opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatne dostawy towarów na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT), o ile dokonywane są przez podatnika działającego w takim charakterze (art. 2 ust. 1 lit. c dyrektywy VAT), tj. następują w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu VAT.
Pani Lucyna może dokonać sprzedaży samochodu w ramach procedury VAT marża. W określonych przepisami sytuacjach dostawy towarów używanych, mogą być opodatkowane według szczególne procedury opodatkowania marży. Istotą tej procedury jest opodatkowanie marży, tj. różnicy między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszonej o kwotę podatku. Ta procedura może być stosowana do dostaw towarów (w tym samochodów osobowych) używanych, które zostały nabyte od podmiotów wymienionych w art. 120 ust. 10 ustawy o VAT, w tym od osób prywatnych, jeżeli podatnicy nabywali towary używane, przewidując ich odsprzedaż w przyszłości, po okresie używania w prowadzonej działalności.
Pani Lucyna może wycofać samochód z działalności i następnie sprzedać jako osoba fizyczna. W związku ze sprzedażą pojazdu osoba fizyczna, nie będzie działała w charakterze podatnika VAT, a w konsekwencji sprzedaż auta nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT (m.in. nie będzie udokumentowana fakturą, umowa sprzedaży będzie zaś podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). W takim przypadku należy pamiętać, że poprzedzające sprzedaż wycofanie samochodu na cele osobiste będzie podlegać opodatkowaniu VAT, jako nieodpłatna dostawa towarów (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Podstawa opodatkowania tej nieodpłatnej dostawy towarów powinna zostać ustalona – ze względu na brak prawa do odliczenia przy nabyciu samochodu – w sposób szczególny. Z orzecznictwa Trybunału sprawiedliwości Unii Europejskiej wynika bowiem, że w takich przypadkach podstawę opodatkowania stanowi cena nabycia części składowych (lub podobnych części składowych), przy których nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia, określona w momencie przekazania (zob. wyrok z 17 maja 2001 r. w połączonych sprawach C-322/99 i C-323/99). W konsekwencji podstawa opodatkowania tego nieodpłatnego przekazania będzie zapewne niewielka, a być może w ogóle nie wystąpi (jeżeli takie części składowe ze względu na zużycie nie mają już wartości rynkowej).
W nawiązaniu do powyższego, o ile pani Lucyna nabyła samochód z zamiarem jego odsprzedaży w przyszłości (po okresie używania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej) – najkorzystniejsza z punktu widzenia VAT będzie sprzedaż tego pojazdu z zastosowaniem procedury marży. Cena sprzedaży samochodu będzie niższa od ceny jego zakupu, co spowoduje, że podstawa opodatkowania VAT z tytułu jego dostawy będzie „zerowa” i VAT z tytułu sprzedaży samochodu nie wystąpi.
Podstawa prawna
art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 2, art. 29a oraz art. 120 usta-wy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.); art. 2 ust. 1 lit. c dyrektywy 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE z 2006 r. L 347, ze zm.); art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a oraz art. 2 pkt 4 ustawy z 9 września 2000 r.
Artykuł opublikowany we współpracy z Sąsiadka – czytaj